Ανακοίνωση 269 / 26.5.13

«Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές» (Διονύσιος Σολωμός)

Με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίσαμε την επιμελημένη και καλαίσθητη έκδοση της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών, υπό τον τίτλο «Υποστηρικτικό υλικό για την διδασκαλία της τοπικής Ιστορίας», το οποίο προορίζεται για την υποστήριξη του μαθήματος της τοπικής Ιστορίας για τις τάξεις Ε΄, ΣΤ΄ Δημοτικού και Α΄ Γυμνασίου. Η έκδοση περιλαμβάνει κείμενα, πηγές, πλούσιο φωτογραφικό υλικό και καλύπτει την Ιστορία της περιοχής των Σερρών από τα Προϊστορικά χρόνια έως τις μέρες μας.

Η ικανοποίησή μας μετριάστηκε όταν, ανοίγοντας το βιβλίο, παρατηρήσαμε ότι στην πρώτη σελίδα και υπό τον τίτλο «Εις Ευλογίαν» παρατίθεται κείμενο του Μητροπολίτου Σερρών και Νιγρίτης κ.κ. Θεολόγου. Αναρωτηθήκαμε. Τι δουλειά μπορεί να έχει ένας μητροπολίτης με την συγγραφή ενός εγχειριδίου τοπικής Ιστορίας; Αυτό δεν ανήκει στην αρμοδιότητα Επιστημόνων που θεραπεύουν την Ιστορική Επιστήμη και Έρευνα;

Όταν ξεφυλλίσαμε το βιβλίο, διαπιστώσαμε ότι η εξαιρετική κατά τα λοιπά αυτή προσπάθεια, είναι γεμάτη από πλείστες όσες παραχαράξεις καθώς και «χειρουργικές» επεμβάσεις πάνω στα ιστορικά γεγονότα που έχουν ως προφανή στόχο την αποκατάσταση του δήθεν «εθνικού» και «πατριωτικού» ρόλου της Εκκλησίας στην τοπική Ιστορία. Αποκορύφωμα όλων αυτών είναι η αναφορά στη Μονή Τιμίου Προδρόμου που βρίσκεται στη σελ. 46. «.Η ευημερία της Μονής οφειλόταν στη βοήθεια που πρόσφεραν σημαντικές προσωπικότητες της αυτοκρατορίας, καθώς και της πόλης και της ευρύτερης περιοχής των Σερρών. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (1383-1912), η Μονή διατήρησε τον πνευματικό της ρόλο παίρνοντας τον χαρακτηρισμό «Μονής των γραμμάτων». Εκεί μόνασε και πέθανε ο πρώτος μετά την Άλωση πατριάρχης Γεννάδιος Β΄ Σχολάριος, ο οποίος επέλεξε να μονάσει στη Μονή εντυπωσιασμένος από τον πλούτο της βιβλιοθήκης της.Στα χρόνια της επανάστασης του 1821 οι μοναχοί της Μονής πολέμησαν μαζί με τον Εμμανουήλ Παπά και βοήθησαν υλικά τον αγώνα.».

Η πραγματικότητα βέβαια είναι εντελώς διαφορετική, όπως γνωρίζουν πολύ καλά οι πάντες. Φυσικά και οι μοναχοί της Μονής δεν πολέμησαν μαζί με τον Εμμ. Παπά. Τα δε προνόμια της Μονής επί Τουρκοκρατίας ήταν αποτέλεσμα ειδικής συμφωνίας που έκανε η Μονή με τους Οθωμανούς με την οποία ουσιαστικά παρέδωσε η Μονή την περιοχή των Σερρών στους Τούρκους. Γλαφυρή περιγραφή των ιστορικών γεγονότων δίνει ο πρώην Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης Μάξιμος Ξυδάς προκάτοχος του νυν Μητροπολίτη κ Θεολόγου, στο βιβλίο του «Το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου στις Σέρρες» Δ΄ Έκδοση, Σέρρες 2007, σελ. 53-55:

...Το Μοναστήρι έχει και Τουρκικό Φιρμάνι του Σουλτάνου Μουράτ του Α΄ από το 1373 ακόμα. Δηλαδή από την προσωρινή κατάληψη των Σερρών από του Οθωμανούς. Στην Ιστορία της Μονής, την πιο αυθεντική, το «Προσκυνητάριον», στη σελ. 97, βρίσκεται δημοσιευμένο σ' Ελληνική μετάφραση και το επίσημο αυτό Φιρμάνι του Σουλτάν Μουράτ του Α΄, που υποστηρίζει τα προνόμια του Μοναστηριού.

Κάνει όμως εντύπωση πως το Μοναστήρι του Προδρόμου ήταν γνωστό στην Οθωμανική Κυβέρνηση. Ονομαζόταν μάλιστα από τους επίσημους και μορφωμένους Τούρκους, ως «Μαργαρίτ - Μοναστήρ». Δηλαδή το Μοναστήρι του Μαργαρίτη. Αλλά γιατί να ονομασθεί έτσι; Τη δικαιολογημένη απορία μας τη λύνει ένας Άραβας ιστορικός που'χει γράψει Οθωμανική Ιστορία. Σε αυτό το βιβλίο γράφει και το εξής: «Όταν βασίλευε ο γενναίος και ένδοξος Σουλτάν Οσμάν (1290-1326), ο ιδρυτής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κάποτε βρισκόταν στην Προύσσα. Τότε έλαβε επίσημη αναφορά από δύο πρόσωπα. Η αναφορά είχε σταλεί από το Μοναστήρι του Προδρόμου. Μ'αυτήν παρακαλούσαν με θέρμη οι Μοναχοί της Μονής την Μεγαλειότητά Του, αν ευδοκήσει ο Θεός κι έλθουνε τα Οθωμανικά στρατεύματα στα μέρη τους, να διατάξει η Μεγαλειότης Του να προστατευτεί η Μονή. Να φυλαχτεί και να μείνει απείραχτη μαζί μ'όλα τα χωράφια και τα κτήματά της. Ο Σουλτάν Οσμάν ευχαριστήθηκε από το περιεχόμενο της αναφοράς. Λίγο κολακεύτηκε. Θωπεύτηκε ο εγωϊσμός του γιατί και σ'άλλα μέρη τον περίμεναν να πάει. Έγραψε, λοιπόν, κάτω από την αναφορά τα εξής και την επικύρωσε με τη σφραγίδα του και την υπογραφή του: «Είναι δεκτά τα αιτήματα των Καλογήρων του Μαργαρίτ - Μοναστήρ». Το ονόμασε δε «Μαργαρίτ - Μοναστήρ», γιατί ο ένας από τους δύο, που'φεραν την αναφορά και γνώριζε και πολύ καλά την Οθωμανική γλώσσα, λεγόταν Μαργαρίτης. Αυτό ήταν το όνομά του».

...Πέρασαν από τότε σχεδόν πενήντα χρόνια. Τα στρατεύματα του Σουλτάν Μουράτ του Α΄ καταλαμβάνουν τις Σέρρες. Έρχονται στο Μοναστήρι. Οι Καλόγηροι τότε δείχνουν την αναφορά, που την είχε υπογράψει ο Σουλτάν Οσμάν. Έτσι πέτυχαν την προστασία και την υποστήριξη της Μονής. Απ'όλα αυτά εξηγείται γιατί η Οθωμανική Κυβέρνηση τόσους αιώνες είχε το Μοναστήρι σε ιδιαίτερη εύνοια και εκτίμηση...

Η παραχάραξη της Ιστορίας καθώς και η αποσιώπηση Ιστορικών γεγονότων θα πρέπει να στιγματίζεται από όπου και αν αυτά προέρχονται. Όταν οι Σκοπιανοί προσπαθούν να μας αποδείξουν ότι «άλλο Μακεδόνες και άλλο Έλληνες» ή ότι «η γλώσσα του Μ. Αλεξάνδρου δεν ήταν η Ελληνική, αλλά το σλαβικό γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων των Σκοπίων» ο οποιοσδήποτε εχέφρων άνθρωπος δικαίως εξεγείρεται. Όταν η κ. Ρεπούση για παράδειγμα, προσπαθεί να μας πείσει ότι η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, της Μ. Ασίας και της Θράκης ήταν ένας «συνωστισμός» οι περισσότεροι (πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις) δικαίως αγανακτούν και διαμαρτύρονται είτε είναι απόγονοι «συνωστισμένων» κατά την κ. Ρεπούση, είτε όχι.

Κατ' αναλογίαν και η παραχάραξη της τοπικής Ιστορίας των Σερρών από «εκκλησιαστικό δάκτυλο» και μάλιστα σε Σχολικό εγχειρίδιο, με στόχο την αποκατάσταση του δήθεν «εθνικού» και «πατριωτικού» ρόλου της εκκλησίας κατά την Τουρκοκρατία, θα πρέπει να στιγματισθεί από όλους. Οι παράγοντες της Εκπαιδευτικής κοινότητας θα πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να σταματήσουν το άνευ όρων «γλείψιμο» στον προκαθήμενο της τοπικής εκκλησίας προσδοκώντας μελλοντικά οφέλη. Όπως και να το κάνουμε, άλλο Εκπαίδευση και άλλο Ποιμαντική, άλλο Ιστορία και άλλο Κατήχηση.

Και επιτέλους, καλό είναι όλοι να μην ξεχνάμε ποτέ τα λόγια του εθνικού μας ποιητή Διονύσιου Σολωμού «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές».